درمان افتادگی مثانه به عنوان یکی از مشکلات رایج در زنان، به منظور کاهش علائم ناخوشایند ناشی از این عارضه ضروری است. افتادگی در این ناحیه زمانی رخ می‌دهد که عضلات و بافت‌های نگهدارنده مثانه ضعیف شده یا دچار آسیب می‌شوند، به طوری که مثانه به داخل واژن یا پایین‌تر از موقعیت طبیعی خود می‌افتد.
این وضعیت می‌تواند منجر به بروز علائم مختلفی از جمله احساس فشار در ناحیه لگن، مشکلات ادراری، بی‌اختیاری ادراری و حتی دردهای مزمن در ناحیه پایین شکم شود. در این مقاله، به بررسی روش‌های درمانی مختلف افتادگی مثانه پرداخته خواهد شد تا افراد مبتلا به این مشکل بتوانند بهترین گزینه درمانی را با توجه به شرایط خود انتخاب کنند.
درمان افتادگی مثانه چیست؟
افتادگی مثانه، که به آن پرولاپس مثانه یا سیستوسل نیز می‌گویند، زمانی رخ می‌دهد که بافت های حمایت کننده مثانه به دلیل ضعف یا آسیب، قادر به نگه داشتن آن در جای اصلی‌اش نباشند. این وضعیت معمولاً در زنان، به خصوص پس از زایمان، افزایش سن یا در نتیجه فشارهای مکرر بر عضلات کف لگن ایجاد می‌شود. روش های درمان افتادگی مثانه بسته به شدت افتادگی و وضعیت سلامت بیمار متفاوت است. راه های درمانی افتادگی مثانه عبارتند از:
- تمرینات کیگل (تقویت عضلات کف لگن)
- جراحی (ترمیم سیستوسل)
- جراحی
- دارودرمانی
- اصلاح سبک زندگی
- فیزیوتراپی کف لگن
🔽 برای دریافت مشاوره با دکتر پوران حاجیان فرم زیر را پر نمائید! 🔽
اهمیت درمان افتادگی مثانه
درمان افتادگی مثانه اهمیت بسیاری دارد، زیرا این وضعیت تاثیرات منفی قابل توجهی بر زندگی فرد دارد. افتادگی مثانه باعث علائمی مانند بی‌اختیاری ادرار، احساس فشار و سنگینی در ناحیه لگن، تکرر ادرار و عدم تخلیه کامل مثانه می‌شود.
این مشکلات نه تنها باعث ناراحتی جسمی و محدودیت در فعالیت های روزمره می‌شوند، بلکه به مشکلات روحی مانند کاهش اعتماد به نفس و اضطراب نیز منجر می‌شوند. درمان افتادگی مثانه به کاهش این علائم کمک می‌کند و از بروز عوارض بلند مدتی مانند عفونت های مکرر ادراری و آسیب به کلیه ها جلوگیری می‌کند. همچنین درمان افتادگی مثانه، به ویژه در مراحل اولیه، از پیشرفت این وضعیت و نیاز به جراحی های پیچیده تر در آینده جلوگیری می‌کند.
درمان افتادگی مثانه چگونه انجام می شود؟
درمان افتادگی مثانه به شدت افتادگی، سن بیمار، وضعیت سلامت عمومی و ترجیحات فردی بستگی دارد. روش های درمانی شامل موارد زیر هستند:
- ورزش های کگل با هدف تقویت عضلات کف لگن انجام می‌شوند و به خصوص در موارد افتادگی خفیف موثر می‌باشند. این تمرینات با افزایش استحکام عضلات، به بهبود حمایت از مثانه کمک می‌کنند و از بدتر شدن علائم جلوگیری می‌کنند.
- پساری یک وسیله ی سیلیکونی یا پلاستیکی است که درون واژن قرار می‌گیرد و به عنوان یک حمایت کننده برای نگه داشتن مثانه در جای خود عمل می‌کند. این روش به ویژه برای افرادی که به جراحی علاقه ندارند یا به دلایل سلامتی نمی‌توانند جراحی کنند مناسب است.
- استفاده از کرم های موضعی استروژن واژینال به تقویت بافت های ضعیف ناحیه لگن کمک می‌کند، به خصوص در زنانی که یائسگی را تجربه کرده‌اند. این روش علائم را کاهش داده و به حفظ حمایت بافت ها کمک می‌کند.
- در صورتی که افتادگی شدید باشد و دیگر روش ها کارساز نباشند، جراحی گزینه مناسبی است. روش های جراحی متنوعی وجود دارند که شامل ترمیم بافت های ضعیف، استفاده از مش یا مشبک برای حمایت بیشتر از مثانه باشد. جراحی بسته به شرایط فرد به روش های مختلفی انجام می‌شود.
بیشتر بخوانید: کولوپوسکوپی
عدم درمان افتادگی مثانه چه عواقبی در پی خواهد داشت؟
عدم درمان عواقب و مشکلات مختلفی را برای فرد به همراه خواهد داشت. عبارتند از:
1. افزایش بی‌اختیاری ادرار
با گذشت زمان، افتادگی مثانه بی‌اختیاری ادرار را تشدید می‌کند. این بی‌اختیاری به شکل نشت ناگهانی ادرار هنگام سرفه، عطسه، یا خندیدن و حتی بی‌اختیاری در طول فعالیت های روزمره ظاهر می‌شود.
2. احساس فشار و ناراحتی در ناحیه لگن
افتادگی مثانه اغلب باعث احساس سنگینی، فشار، یا درد در ناحیه لگن می‌شود. با پیشرفت افتادگی، این احساسات آزاردهنده تر و دائمی تر می‌شود و انجام فعالیت های روزانه را برای فرد دشوار می‌کند.
3. تکرر و فوریت در ادرار کردن
عدم درمان افتادگی مثانه منجر به تکرر ادرار، فوریت در تخلیه مثانه، و نیاز به بیدار شدن در شب برای ادرار کردن می‌شود. این وضعیت بر کیفیت خواب و راحتی فرد تأثیر منفی دارد.
4. عفونت‌های مکرر ادراری
تخلیه ناکامل مثانه زمینه ساز عفونت های مکرر ادراری می‌شود. باقی ماندن ادرار در مثانه احتمال رشد باکتری ها را افزایش داده و فرد را در معرض عفونت های مکرر و مشکلات مربوط به آن قرار می‌دهد.
5. آسیب به کلیه ها
در موارد شدید و پیشرفته افتادگی مثانه، عدم تخلیه مناسب مثانه باعث برگشت ادرار به سمت کلیه ها می‌شود که به نوبه خود به آسیب کلیوی منجر می‌شود. این وضعیت در صورت تداوم خطرات جدی برای سلامت کلیه ها ایجاد می‌کند.
6. تأثیر منفی بر زندگی اجتماعی و روانی
افتادگی مثانه و مشکلات همراه با آن موجب کاهش اعتماد به نفس و احساس شرمساری می‌شود و بر روابط اجتماعی فرد تأثیر منفی می‌گذارد. بسیاری از افراد به دلیل نشت ادرار یا احساس ناراحتی از فعالیت های اجتماعی و حتی فعالیت های ورزشی کناره گیری کنند.
چه زمانی برای درمان افتادگی مثانه به پزشک مراجعه کنیم؟
زمان مناسب برای مراجعه به پزشک در صورت ابتلا به این عارضه هنگامی است که علائم آن زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار دهد یا باعث ناراحتی و نگرانی شود. اگر علائمی مانند بی‌اختیاری ادرار، تکرر و فوریت ادرار، احساس سنگینی یا فشار در ناحیه لگن، یا درد در زمان فعالیت های بدنی یا رابطه جنسی تجربه می‌شود، بهتر است با بهترین متخصص زنان مشورت شود.
همچنین در صورت مشاهده عفونت های مکرر ادراری یا عدم تخلیه کامل مثانه، مراجعه به پزشک ضروری است. اقدام زودهنگام از پیشرفت علائم و نیاز به درمان‌های پیچیده تر جلوگیری کرده و به بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کند.
آیا امکان عود پس از درمان افتادگی مثانه وجود دارد؟
امکان عود افتادگی مثانه پس از درمان وجود دارد، به ویژه اگر عوامل زمینه ای مانند ضعف عضلات کف لگن، افزایش سن، زایمان های متعدد، یا چاقی همچنان وجود داشته باشند. اگرچه درمان هایی مانند جراحی و تمرینات تقویتی به بهبود وضعیت کمک می‌کنند، اما با گذشت زمان و به دلیل تغییرات طبیعی در بافت ها و عضلات، احتمال بازگشت افتادگی وجود دارد. برای کاهش احتمال عود، پیروی از دستورالعمل های پزشک، انجام منظم تمرینات کف لگن و کنترل وزن و عوامل موثر دیگر اهمیت دارد.
نتیجه‌گیری
در نهایت، روش‌های درمان افتادگی مثانه از تمرینات تقویت عضلات کف لگن و تغییر سبک زندگی تا درمان‌های جراحی متنوع است. انتخاب بهترین روش درمانی به شدت افتادگی و شرایط جسمی بیمار بستگی دارد و باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شود.
با رعایت توصیه‌های پزشکی و انجام مراقبت‌های لازم، اغلب افراد می‌توانند بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی خود تجربه کنند. آگاهی و اقدام به‌موقع در درمان این مشکل می‌تواند از پیشرفت بیماری و عوارض جانبی آن جلوگیری کند و سلامت و رفاه فرد را بهبود بخشد.