ترکیدن فیبروم رحم یا پاره شدن کپسول فیبروم، یک عارضه نادر اما جدی است که می‌تواند زندگی فرد را به طور ناگهانی تحت تأثیر قرار دهد. در موارد بسیار خاص، به ویژه در فیبروم‌های بزرگ یا فیبروم‌هایی که دچار تغییرات دژنراتیو شده‌اند، احتمال پارگی یا ترکیدن فیبروم وجود دارد.
این اتفاق می‌تواند منجر به خونریزی داخلی، درد شدید و حاد در ناحیه لگن و حتی شوک شود که نیاز به مداخله فوری پزشکی دارد. این عارضه نه تنها یک وضعیت اورژانسی است، بلکه می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر سلامت فرد داشته باشد. در این مقاله، به بررسی علل، علائم، روش‌های تشخیص و درمان ترکیدن فیبروم رحمی پرداخته می‌شود تا اطلاعات جامعی در این زمینه ارائه گردد.
احتمال ترکیدن فیبروم رحم چقدر است؟
احتمال ترکیدن فیبروم رحم بسیار نادر است و معمولاً در شرایط خاصی مانند بارداری، تغییرات هورمونی شدید، یا ضربه‌های فیزیکی به شکم رخ می‌دهد. مطالعات نشان می‌دهند که این عارضه بیشتر در فیبروم‌های بزرگ‌تر (معمولاً بیش از ۵ سانتی‌متر) که دچار نکروز (مرگ بافتی) شده‌اند، اتفاق می‌افتد.
در دوران بارداری، به دلیل افزایش جریان خون و تغییرات هورمونی، احتمال ترکیدن فیبروم بیشتر می‌شود، اما همچنان این اتفاق بسیار نادر است و کمتر از ۱٪ از موارد فیبروم‌ها را شامل می‌شود. ترکیدن فیبروم می‌تواند منجر به خونریزی داخلی شدید، درد ناگهانی و وضعیت اورژانسی پزشکی شود که نیاز به مداخله فوری دارد. با این حال، با نظارت منظم و درمان به موقع، می‌توان از این عارضه پیشگیری کرد.
علت ترکیدن فیبروم رحم
این شرایط زمانی ایجاد می‌شود که فیبروم به اندازه‌ای رشد کند که خونرسانی کافی به آن صورت نگیرد. در ادامه، مهم‌ترین علل ترکیدن فیبروم رحم آورده شده است:
1. کاهش خونرسانی به فیبروم
فیبروم‌ها برای رشد به خونرسانی کافی نیاز دارند. اگر اندازه فیبروم بیش از حد بزرگ شود یا فشار بر رگ‌های خونی اطراف افزایش یابد، خونرسانی مختل شده و بافت فیبروم دچار نکروز می‌شود که ممکن است ترکیدن آن را به دنبال داشته باشد.
2. رشد سریع فیبروم
تغییرات هورمونی یا دوران بارداری می‌توانند موجب رشد سریع فیبروم شوند. این رشد سریع ممکن است باعث کمبود خونرسانی به بافت فیبروم و در نهایت نکروز و پارگی بافت شود.
3. پیچ‌خوردگی فیبروم‌های ساقه‌دار
برخی فیبروم‌ها با یک ساقه نازک به دیواره رحم متصل هستند. اگر این ساقه پیچ بخورد، خونرسانی به فیبروم قطع شده و بافت دچار نکروز و ترکیدگی می‌شود.
4. ضربه‌های فیزیکی
ضربه‌های شدید به ناحیه شکم یا لگن، مانند حوادث رانندگی یا انجام ورزش‌های سنگین، می‌توانند فیبروم‌های بزرگ را پاره کنند.
5. عفونت در فیبروم
عفونت در فیبروم‌ها می‌تواند موجب تضعیف بافت و افزایش خطر ترکیدگی شود. این حالت معمولاً با علائمی مانند تب و التهاب همراه است.
6. تغییرات هورمونی
افزایش سطح استروژن، به ویژه در دوران بارداری یا با مصرف داروهای هورمونی، ممکن است باعث رشد سریع فیبروم‌ها و افزایش خطر پاره شدن کپسول فیبروم شود.
7. فشار بر بافت‌های اطراف
فیبروم‌های بزرگ ممکن است به اندام‌ها و بافت‌های اطراف فشار وارد کنند و جریان خون به بافت خودشان کاهش یابد. این فشار می‌تواند منجر به نکروز و ترکیدن فیبروم شود.
علائم ترکیدن فیبروم رحم
نشانه‌های این عارضه معمولاً ناگهانی و شدید هستند و شامل موارد زیر می‌شوند:
- درد شدید و ناگهانی
- خونریزی شدید
- تب و لرز
- تهوع و استفراغ
- احساس فشار یا پری در شکم
- ضعف و سرگیجه
- تغییرات در الگوی ادرار
- علائم عفونت
آیا ترکیدن فیبروم خطر دارد؟
بله، ترکیدن فیبروم رحم می‌تواند خطرناک باشد و نیاز به مداخله فوری پزشکی دارد. این عارضه معمولاً با درد شدید و ناگهانی در ناحیه شکم یا لگن، خونریزی داخلی و علائم شوک مانند سرگیجه، ضعف و افت فشار خون همراه است. در صورت عدم درمان به موقع، خونریزی شدید ناشی از ترکیدن فیبروم می‌تواند منجر به کم‌خونی، عفونت و حتی تهدید جان فرد شود.
علاوه بر این، پاره شدن کپسول فیبروم ممکن است باعث آسیب به بافت‌های اطراف رحم و ایجاد عوارض طولانی‌مدت مانند چسبندگی لگنی یا مشکلات باروری شود. بنابراین، در صورت مشاهده علائمی مانند درد شدید، خونریزی غیرطبیعی یا تب، مراجعه فوری به پزشک ضروری است تا از عوارض جدی جلوگیری شود.
در صورت ترکیدن فیبروم رحم چه اقداماتی باید انجام داد؟
ترکیدن فیبروم رحم یک وضعیت اورژانسی است که نیاز به رسیدگی فوری دارد. در صورت مشاهده علائم مانند درد شدید شکم، خونریزی شدید واژینال، تب یا ضعف عمومی، اقدامات زیر ضروری است:
1. مراجعه فوری به پزشک
در صورت بروز علائم ترکیدن فیبروم، مانند درد ناگهانی و شدید در شکم یا لگن، خونریزی غیرعادی، یا تب، باید فوراً به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. این شرایط ممکن است نیاز به جراحی یا مداخله اورژانسی داشته باشد.
2. اقدامات اولیه پیش از رسیدن به پزشک
- دراز کشیدن و بالا نگه داشتن پاها: این اقدام باعث بهبود خونرسانی به اعضای حیاتی بدن می‌شود و از افت فشار خون جلوگیری می‌کند.
- پرهیز از خوردن و آشامیدن: اگر جراحی ضروری باشد، معده خالی الزامی است. بنابراین از مصرف غذا و نوشیدنی خودداری کنید.
- اجتناب از فعالیت‌های سنگین: از هرگونه فشار به ناحیه شکم یا انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کنید تا وضعیت تشدید نشود.
3. درمان‌های پزشکی
- کنترل خونریزی: پزشک ممکن است از روش‌هایی مانند آمبولیزاسیون شریان رحمی (UFE) برای کاهش خونریزی استفاده کند.
- جراحی اورژانسی: در موارد شدید، جراحی برای برداشتن فیبروم (مایومکتومی) یا در صورت لزوم، برداشتن رحم (هیسترکتومی) انجام می‌شود.
- درمان عفونت: اگر ترکیدن فیبروم با عفونت همراه باشد، آنتی‌بیوتیک‌های مناسب تجویز خواهد شد.
بیشتر بخوانید: درمان فیبروم رحم
آیا ترکیدن فیبروم رحم می‌تواند بر باروری و بارداری تأثیر بگذارد؟
بله، ترکیدن فیبروم رحم می‌تواند تأثیرات منفی بر باروری و بارداری داشته باشد. این عارضه معمولاً با درد شدید، خونریزی داخلی و التهاب همراه است که می‌تواند به بافت رحم و اندام‌های لگنی آسیب برساند. در موارد شدید، ترکیدن فیبروم ممکن است باعث ایجاد چسبندگی لگنی شود که می‌تواند مسیر لوله‌های فالوپ را مسدود کرده و لقاح تخمک را دشوار کند.
همچنین، آسیب به رحم یا عفونت ناشی از ترکیدن فیبروم ممکن است توانایی رحم برای نگهداری جنین را کاهش دهد و خطر سقط جنین یا زایمان زودرس را افزایش دهد. با این حال، در بسیاری از موارد، با تشخیص و درمان به موقع، می‌توان از عوارض جدی جلوگیری کرد و باروری را حفظ نمود.
برای مثال، جراحی‌هایی مانند میومکتومی می‌توانند فیبروم‌های مشکل‌ساز را برداشته و شانس بارداری موفق را افزایش دهند. بنابراین، مراجعه به بهترین جراح فیبروم رحم در صورت مشاهده علائم ترکیدن فیبروم و پیگیری درمان مناسب، برای حفظ سلامت باروری ضروری است.
سخن پایانی
تشخیص زودهنگام ترکیدن فیبروم رحم و مراجعه فوری به پزشک در صورت بروز علائم، نقش حیاتی در پیشگیری از پیامدهای ناگوار دارد. درمان‌های پزشکی و جراحی مناسب، همراه با مراقبت‌های پس از درمان و پیگیری منظم، می‌توانند به بهبود سریع بیمار و کاهش احتمال عود مجدد این مشکل کمک کنند. آگاهی از علل و علائم این عارضه و رعایت نکات پیشگیرانه می‌تواند از وقوع آن جلوگیری کند.