افتادگی مثانه و تکرر ادرار دو وضعیت نسبتاً شایع در میان زنان، به‌ویژه در سنین بالا یا پس از زایمان‌های طبیعی متعدد هستند. گرچه این دو عارضه ممکن است همزمان دیده شوند، اما از نظر علائم، علت‌های زمینه‌ای و درمان تفاوت‌هایی دارند. شناخت صحیح این تفاوت‌ها به تشخیص دقیق‌تر و انتخاب درمان مؤثرتر کمک می‌کند. در این مقاله به بررسی علمی و مقایسه‌ای این دو مشکل می‌پردازیم.
افتادگی مثانه چگونه ایجاد می‌شود؟
همانطور که در مقاله افتادگی مثانه توضیح دادیم ، افتادگی مثانه یا سیستوسل زمانی رخ می‌دهد که عضلات نگهدارنده کف لگن تضعیف شده و مثانه از موقعیت طبیعی خود به سمت واژن حرکت می‌کند. این عارضه عمدتاً در زنان اتفاق می‌افتد و عوامل خطر آن شامل زایمان طبیعی، یائسگی، افزایش سن، چاقی، یبوست مزمن و انجام فعالیت‌های سنگین است.
علائم افتادگی مثانه می‌توانند شامل احساس فشار در لگن، مشکل در تخلیه کامل ادرار، نشت ادرار هنگام سرفه یا عطسه، و گاهی مشاهده برآمدگی در دهانه واژن باشد. شدت این افتادگی ممکن است خفیف تا شدید باشد و در صورت عدم درمان می‌تواند موجب اختلال جدی در کیفیت زندگی شود.
تکرر ادرار چیست و چه تفاوتی با افتادگی مثانه دارد؟
تکرر ادرار حالتی است که فرد نیاز مکرر به دفع ادرار دارد، حتی اگر مثانه کاملاً پر نشده باشد. برخلاف افتادگی مثانه که ناشی از جابه‌جایی آناتومیکی مثانه است، تکرر ادرار بیشتر ناشی از اختلال در عملکرد عضلات مثانه یا تحریک‌پذیری بیش‌ازحد آن است (مانند مثانه بیش‌فعال).
علل شایع تکرر ادرار عبارتند از: عفونت‌های ادراری، دیابت، مصرف زیاد مایعات یا کافئین، بارداری و برخی داروها. در تکرر ادرار برخلاف افتادگی مثانه، احساس فشار در لگن یا برآمدگی واژینال وجود ندارد و غالباً مشکل به صورت اورژانسی یا شب‌ادراری بروز می‌کند.
| افتادگی مثانه (سیستوسل) | تکرر ادرار | |
|---|---|---|
| توضیح بیماری | جابه‌جایی مثانه به سمت واژن به دلیل ضعف کف لگن | نیاز مکرر به دفع ادرار، حتی با مثانه نیمه‌پر |
| علت‌های اصلی | زایمان طبیعی، افزایش سن، یائسگی، فشار مزمن، چاقی | عفونت ادراری، دیابت، مثانه بیش‌فعال، داروها |
| علائم شایع | احساس فشار در لگن، برآمدگی واژن، مشکل در تخلیه ادرار | تکرر ادرار، فوریت در دفع، شب‌ادراری |
| ارتباط با مثانه | تغییر موقعیت فیزیکی مثانه | تحریک‌پذیری یا اختلال عملکرد مثانه |
| تشخیص | معاینه لگن، سونوگرافی، تست اورودینامیک | آزمایش ادرار، سونوگرافی، تست عملکرد مثانه |
| درمان‌ها | تمرینات کگل، پساری، فیزیوتراپی، جراحی | داروهای مثانه، تغییر سبک زندگی، فیزیوتراپی |
| آیا ممکن است همزمان رخ دهد؟ | بله، افتادگی مثانه می‌تواند باعث تکرر ادرار شود | بله، به‌ویژه اگر ناشی از اختلال ساختاری باشد |
چه رابطه‌ای بین افتادگی مثانه و تکرر ادرار وجود دارد؟
گرچه این دو وضعیت از نظر علت‌شناسی متفاوت‌اند، اما در بسیاری از موارد افتادگی مثانه می‌تواند به تکرر ادرار منجر شود. وقتی مثانه از جای خود جابه‌جا می‌شود، سیستم فیزیولوژیک ادرار دچار اختلال می‌شود و این می‌تواند موجب عدم تخلیه کامل یا احساس مکرر ادرار شود.
همچنین در برخی افراد، فشار ناشی از افتادگی مثانه ممکن است به مثانه تحریک‌پذیر تبدیل شود که نتیجه آن تکرر، فوریت در ادرار و بی‌اختیاری ادراری است. بنابراین، هرچند هرکدام بیماری جداگانه‌ای هستند، اما می‌توانند هم‌پوشانی بالینی داشته باشند و نیاز به بررسی همزمان دارند.
روش‌های تشخیص و درمان ترکیبی برای افتادگی مثانه و تکرر ادرار
برای تشخیص دقیق این دو وضعیت، معاینه فیزیکی لگن، تست‌های ادراری، سونوگرافی و گاهی تست اورودینامیک (بررسی عملکرد مثانه) استفاده می‌شود. پزشک بر اساس شدت علائم، نوع درمان را انتخاب می‌کند.
درمان افتادگی مثانه ممکن است شامل تمرینات کگل، فیزیوتراپی کف لگن، استفاده از پساری (وسیله‌ای برای حمایت واژن)، یا جراحی باشد. در مقابل، درمان تکرر ادرار بیشتر به صورت دارویی (ضد اسپاسم مثانه)، تنظیم رژیم غذایی، کاهش مصرف محرک‌ها و تمرین‌های مثانه انجام می‌شود. در مواردی که هر دو مشکل وجود دارد، رویکرد ترکیبی به درمان نیاز است.
جمع‌بندی
افتادگی مثانه و تکرر ادرار دو مشکل رایج اما متفاوت در دستگاه ادراری هستند که گاهی به صورت همزمان بروز می‌کنند. شناخت تفاوت‌ها و ارتباط بین آن‌ها برای تشخیص و درمان صحیح بسیار ضروری است. اگر با علائم این دو وضعیت مواجه شدید، مراجعه به پزشک متخصص زنان یا اورولوژیست، نخستین و بهترین گام در مسیر درمان است.
سلام مچکرم دزست من فک میکنم افتادگی مثانه باشه وپرفشاری ادرار از درد لگن دکتر فیزیو تراپی رفتم دکتر ارتوپد حالا باید پیش شما ویزیت بشم خانم دکتر دکتر نازنینم ⚘️🍂🍁❤️