یکی از پرسش‌های بسیار رایج میان زنان و زوج‌ها این است که آیا امکان بارداری در دوران پریود وجود دارد یا خیر. بسیاری تصور می‌کنند در زمان خونریزی قاعدگی، احتمال بارداری صفر است، اما واقعیت این است که شرایط بدن زن، طول چرخه قاعدگی و عوامل دیگری می‌توانند این احتمال را تغییر دهند. در این مقاله به‌طور علمی و کامل بررسی می‌کنیم که احتمال بارداری در دوران پریود چقدر است، چه عواملی روی آن تأثیر می‌گذارند و چه اقداماتی برای پیشگیری یا افزایش احتمال بارداری در این بازه وجود دارد.
چرخه قاعدگی چگونه عمل می‌کند؟
چرخه قاعدگی فرآیندی منظم است که به‌طور میانگین ۲۸ روز طول می‌کشد، اما ممکن است در زنان مختلف کوتاه‌تر (۲۱ روز) یا طولانی‌تر (۳۵ روز) باشد. این چرخه شامل چند مرحله است:
- مرحله فولیکولی: از روز اول قاعدگی آغاز می‌شود و تا زمان تخمک‌گذاری ادامه دارد. در این مرحله تخمدان‌ها شروع به رشد فولیکول‌ها می‌کنند.
- مرحله تخمک‌گذاری: معمولاً در روز چهاردهم چرخه ۲۸ روزه رخ می‌دهد. در این زمان تخمک بالغ آزاد می‌شود و شانس باروری بالاست.
- مرحله لوتئال: پس از آزاد شدن تخمک، بدن برای آماده‌سازی رحم جهت بارداری تلاش می‌کند. اگر باروری رخ ندهد، لایه داخلی رحم ریزش می‌کند و پریود شروع می‌شود.
شناخت این مراحل کمک می‌کند تا درک کنیم در چه روزهایی احتمال بارداری بیشتر یا کمتر است.
احتمال بارداری در روزهای مختلف چرخه
احتمال بارداری در روزهای چرخه قاعدگی یکسان نیست. بیشترین شانس باروری مربوط به پنجره باروری است که حدود ۵ روز قبل از تخمک‌گذاری و روز تخمک‌گذاری را شامل می‌شود. در این روزها اگر رابطه جنسی برقرار شود، احتمال بارداری بسیار بالاست.
در مقابل، روزهای ابتدایی چرخه (روزهای نخست پریود) معمولاً کمترین شانس باروری را دارند، اما این احتمال هرگز صفر نیست. بسته به طول چرخه و ماندگاری اسپرم در بدن، بارداری حتی در این روزها هم ممکن است.
بیشتر بخوانید : تفاوت افتادگی مثانه و رحم
آیا در دوران پریود امکان بارداری وجود دارد؟
پاسخ کوتاه این است: بله، احتمال بارداری در زمان پریود وجود دارد، اما کم است. دلیل اصلی این موضوع به تفاوت‌های فردی در چرخه قاعدگی زنان برمی‌گردد. در زنانی که چرخه کوتاه‌تری دارند (مثلاً ۲۱ روز)، تخمک‌گذاری زودتر رخ می‌دهد و اگر اسپرم در رحم باقی بماند، امکان باروری وجود خواهد داشت.
از سوی دیگر، برخی خونریزی‌ها که به نظر می‌رسند پریود هستند، در واقع ناشی از مشکلات هورمونی یا تخمک‌گذاری‌اند و همین موضوع باعث سردرگمی می‌شود.
دلایلی که می‌توانند باعث بارداری در دوران پریود شوند
۱. چرخه‌های کوتاه قاعدگی
زنانی که چرخه قاعدگی کوتاه‌تر از ۲۸ روز دارند، مثلاً ۲۱ یا ۲۴ روز، زودتر تخمک‌گذاری می‌کنند. اگر در روزهای آخر پریود رابطه داشته باشند، ممکن است زمان تخمک‌گذاری خیلی نزدیک باشد و اسپرم‌ها تا زمان آزاد شدن تخمک زنده بمانند و باعث بارداری شوند.
۲. تخمک‌گذاری زودهنگام
گاهی تخمک‌گذاری زودتر از موعد معمول رخ می‌دهد. این اتفاق می‌تواند تحت تأثیر استرس، تغییرات هورمونی یا شرایط خاص پزشکی باشد. اگر رابطه جنسی در دوران پریود اتفاق بیفتد و تخمک‌گذاری زودهنگام رخ دهد، احتمال بارداری بالا می‌رود.
۳. ماندگاری اسپرم در بدن زن
اسپرم می‌تواند تا ۵ روز در دستگاه تناسلی زن زنده بماند. بنابراین اگر رابطه جنسی در روزهای آخر پریود صورت گیرد، اسپرم‌ها ممکن است تا زمان تخمک‌گذاری در بدن باقی بمانند و باعث باروری شوند.
۴. خونریزی‌هایی که شبیه پریود هستند
برخی زنان دچار خونریزی‌های رحمی می‌شوند که شبیه پریود است اما در واقع قاعدگی واقعی نیست. ممکن است این خونریزی ناشی از تخمک‌گذاری یا اختلالات هورمونی باشد. در چنین شرایطی، زن تصور می‌کند در دوران پریود است، در حالی که امکان باروری بالاست.
بیشتر بخوانید : سوالات پرتکرار پرینورافی
آیا بارداری در روزهای پایانی پریود بیشتر است؟
بله، احتمال بارداری در روزهای پایانی پریود کمی بیشتر از روزهای ابتدایی آن است. دلیل این موضوع آن است که فاصله بین پایان خونریزی و زمان تخمک‌گذاری کوتاه‌تر می‌شود. به‌ویژه در زنانی که چرخه کوتاهی دارند، نزدیکی در روزهای آخر قاعدگی می‌تواند با تخمک‌گذاری همزمان یا نزدیک باشد و احتمال بارداری را افزایش دهد.
تفاوت پریود واقعی و خونریزی ناشی از مشکلات دیگر
گاهی آنچه به‌عنوان پریود در نظر گرفته می‌شود، در واقع خونریزی ناشی از مشکلات دیگر است:
- لکه‌بینی میانی چرخه: برخی زنان در زمان تخمک‌گذاری دچار لکه‌بینی یا خونریزی خفیف می‌شوند.
- خونریزی ناشی از بارداری: در اوایل بارداری ممکن است لکه‌بینی رخ دهد که با پریود اشتباه گرفته می‌شود.
- مشکلات هورمونی یا رحمی: بیماری‌هایی مانند فیبروم یا پولیپ نیز می‌توانند باعث خونریزی شوند.
این موضوع می‌تواند محاسبه روزهای باروری را دشوار کند و احتمال بارداری ناخواسته را افزایش دهد.
روش‌های پیشگیری از بارداری در دوران پریود
بسیاری از زنان تصور می‌کنند رابطه جنسی در دوران پریود نیازی به پیشگیری ندارد، در حالی که احتمال بارداری هرچند کم اما وجود دارد. بهترین راهکارها عبارتند از:
- استفاده از کاندوم: علاوه بر پیشگیری از بارداری، مانع انتقال بیماری‌های مقاربتی نیز می‌شود.
- قرص‌های جلوگیری از بارداری: مصرف منظم آن‌ها چرخه قاعدگی و تخمک‌گذاری را کنترل می‌کند.
- روش‌های اورژانسی: در صورتی که رابطه محافظت‌نشده رخ دهد، قرص‌های اورژانسی می‌توانند خطر بارداری را کاهش دهند.
باورهای غلط درباره بارداری در دوران پریود
- باور غلط ۱: بارداری در پریود غیرممکن است.
این باور نادرست است. اگرچه احتمال پایین است، اما صفر نیست. - باور غلط ۲: فقط در روز چهاردهم چرخه می‌توان باردار شد.
واقعیت این است که زمان تخمک‌گذاری در هر زن متفاوت است و عوامل زیادی روی آن تأثیر دارند. - باور غلط ۳: خونریزی همیشه به معنای پریود است.
همانطور که گفتیم، برخی خونریزی‌ها ناشی از تخمک‌گذاری یا حتی بارداری هستند.