سزارین یک عمل جراحی مهم در زایمان است که انتخاب زمان آن نقش بسیار مهمی در سلامت مادر و نوزاد دارد. در شرایط اورژانسی، سزارین فوراً انجام می‌شود؛ اما در شرایط غیر اورژانس، تعیین بهترین زمان نیازمند بررسی‌های علمی و پزشکی است. انتخاب زمان دقیق می‌تواند خطر عوارض نوزادی، مشکلات تنفسی و بستری در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) را کاهش دهد.
بهترین سن بارداری برای سزارین انتخابی
مطالعات علمی نشان می‌دهد که هفته ۳۹ بارداری بهترین زمان برای انجام سزارین انتخابی (غیر اورژانسی) است. در این زمان، ریه‌ها و اندام‌های حیاتی جنین تکامل کافی پیدا کرده‌اند و خطر مشکلات تنفسی یا بستری شدن نوزاد به حداقل می‌رسد. انجام سزارین قبل از هفته ۳۹، حتی در هفته ۳۸، با افزایش ریسک مشکلات تنفسی و نیاز به اکسیژن همراه است.
چرا انجام سزارین قبل از هفته ۳۹ توصیه نمی‌شود؟
سزارین زودتر از هفته ۳۹ بارداری، بدون وجود شرایط اورژانسی، می‌تواند پیامدهای زیر را به همراه داشته باشد:
- نارس بودن ریه‌ها: تکامل ریه‌ها تا اواخر هفته ۳۸ کامل نمی‌شود.
- خطر بستری در NICU: احتمال نیاز نوزاد به مراقبت‌های ویژه بیشتر است.
- اختلال در تنظیم قند خون نوزاد: نوزادان متولد شده زودتر از موعد، بیشتر در معرض هیپوگلیسمی هستند.
- مشکلات تغذیه: برخی نوزادان زودرس در شروع شیرخوردن مشکل دارند.
بیشتر بخوانید : علائم افتادگی مثانه در زنان
شرایطی که ممکن است سزارین زودتر توصیه شود
اگرچه به طور معمول هفته ۳۹ بهترین زمان است، اما در برخی شرایط خاص، پزشک ممکن است تصمیم به سزارین زودتر بگیرد:
- پره‌اکلامپسی یا فشار خون بالا در مادر
- دیابت بارداری کنترل نشده
- کاهش حرکت جنین یا مشکلات جفتی
- پارگی زودرس کیسه آب
در این شرایط، منافع زایمان زودتر از خطرات ادامه بارداری بیشتر است.
آیا سزارین بعد از هفته ۴۰ خطرناک است؟
به طور معمول، اگر بارداری بدون مشکل پیش برود، به تعویق انداختن سزارین تا هفته ۴۰ یا حتی ۴۱ می‌تواند بی‌خطر باشد. اما تأخیر بیش از حد ممکن است خطراتی مانند کاهش مایع آمنیوتیک یا جدا شدن جفت را افزایش دهد. به همین دلیل، پزشک با بررسی شرایط مادر و جنین، زمان دقیق را تعیین می‌کند.
نقش مشاوره و نظر پزشک در تعیین زمان سزارین
انتخاب زمان سزارین یک تصمیم کاملاً فردی است و باید با نظر پزشک متخصص زنان و زایمان گرفته شود. پزشک بر اساس شرایط بارداری، سلامت جنین، سوابق پزشکی مادر و نتایج سونوگرافی‌ها بهترین زمان را مشخص می‌کند. بنابراین اعتماد به نظر پزشک و پرهیز از تعیین تاریخ صرفاً بر اساس خواسته شخصی اهمیت زیادی دارد.
بیشتر بخوانید : مشاوره بارداری و زایمان
سزارین انتخابی و سزارین اورژانسی چه تفاوتی دارند؟
- سزارین انتخابی: در شرایط عادی و بر اساس برنامه‌ریزی پزشک، معمولاً در هفته ۳۹ انجام می‌شود.
- سزارین اورژانسی: در مواردی که جان مادر یا جنین در خطر است، بدون توجه به سن بارداری فوراً انجام می‌شود.
پرسش‌های متداول درباره زمان مناسب سزارین
آیا سزارین در هفته ۳۷ بارداری خطرناک است؟
بله، در هفته ۳۷ جنین هنوز در مرحله زودرس (Early term) است و ریسک مشکلات تنفسی بالاتر است. تنها در شرایط خاص پزشکی توصیه می‌شود.
آیا می‌توان تاریخ سزارین را بر اساس روز تولد خاص انتخاب کرد؟
از نظر علمی توصیه نمی‌شود؛ زیرا سلامت جنین باید اولویت اصلی باشد. تعیین تاریخ بر اساس مناسبت‌ها، در صورتی که با هفته ۳۹ هماهنگ باشد، امکان‌پذیر است.
آیا سزارین در هفته ۴۰ بهتر از ۳۹ است؟
معمولاً تفاوت زیادی ندارد، اما برخی پزشکان ترجیح می‌دهند ریسک نرسیدن به موعد دقیق را کاهش دهند و هفته ۳۹ را انتخاب کنند.